Overprikkeling bij honden kan leiden tot ongewenst gedrag, zoals overmatig blaffen, nerveus blijven rondlopen of zelfs agressie! Overprikkeling bij honden voorkomen en behandelen van je hond en kan gedragsproblemen in de toekomst helpen voorkomen. Door overprikkeling tijdig te leren herkennen, kun je jouw hond kalmeren in moeilijke situaties.
Een trigger is een specifieke situatie, gebeurtenis of prikkel die een bepaalde reactie bij je hond kan veroorzaken. Triggers kunnen variëren van harde geluiden zoals vuurwerk of onweer, tot de aanwezigheid van andere honden, onbekende mensen, of plotselinge veranderingen in de omgeving. Maar ook de komst van bezoek kan zorgen voor overprikkeling bij je hond, door onrust, opwinding en geluiden. Hou er dan ook rekening mee dat de hyperactiviteit, het blaffen of zelfs agressief gedrag niet is omdat je hond bewust niet wil luisteren, of het er maar om doet, maar is om met de overvloed aan prikkels om te gaan.
Veel honden, vooral jonge honden, raken overprikkeld in de avond. Na een dag vol activiteiten, geluiden en indrukken, is de emmer van je hond vaak vol. De energie van je hond is op, maar zijn hersenen blijven actief, wat resulteert in een verhoogde prikkelbaarheid. Dit kan zich uiten in het fenomeen: de “Zoomies” of de gekke 5 minuten.
Voor sommige honden kan zelfs een kleine verandering in de dagelijkse routine, zoals een ander tijdstip voor de wandeling, al een trigger zijn die stress veroorzaakt. Het is belangrijk om te begrijpen dat elke hond een uniek individu is en elke hond zijn eigen triggers heeft. Dat wat voor de ene hond een trigger is, voor een andere hond misschien helemaal geen probleem vormt.
De oorzaken van overprikkeling in huis kunnen variëren van een opeenstapeling van prikkels tot een gebrek aan rust. Trigger stacking speelt hierbij een belangrijke rol; als je hond gedurende de dag meerdere kleine stressmomenten ervaart, kunnen deze zich opstapelen en uiteindelijk leiden tot overprikkeling.
Tijdens wandelingen kan overprikkeling optreden door de vele prikkels van buitenaf, zoals andere honden, mensen, verkeer en onbekende geuren. Een overprikkelde hond kan dan plotseling gaan hijgen, aan de lijn trekken, of overdreven alert worden, waarbij hij op alles reageert wat beweegt. Andere signalen kunnen zijn: stoppen met lopen en zichzelf vastzetten, of juist proberen te vluchten. Een belangrijke oorzaak van overprikkeling tijdens wandelingen is trigger stacking, waarbij verschillende prikkels elkaar snel opvolgen, zoals een ontmoeting met een andere hond gevolgd door een passerende fietser en daarna een luidruchtige groep mensen. Dit geldt helemaal voor de honden die veel dingen buiten al spannend vinden. Ook kan een te lange wandeling zonder rustpauzes ervoor zorgen dat je hond overprikkeld raakt. Dit geldt vooral voor jonge honden, die nog niet de fysieke en mentale uithoudingsvermogen hebben om langdurige prikkels te verwerken.
Het is echt van belang om te begrijpen waardoor je hond overprikkeld raakt, zodat je dit kunt voorkomen en je hond beter kunt ondersteunen. Als je weet wat de triggers zijn, kun je situaties vermijden die stress veroorzaken, en je hond helpen om beter met prikkels om te gaan. Dit kan bijdragen aan een gelukkiger en meer ontspannen hond, die beter in staat is om zich aan te passen aan verschillende situaties.
Overprikkelde honden kunnen rusteloos worden, constant rondlopen zonder te gaan liggen, of juist hyperactief of hyperalert zijn, waarbij ze op elk klein geluid of beweging reageren. Andere signalen kunnen zijn dat de hond begint te hijgen zonder duidelijke reden, overmatig blaffen, zichzelf likt, krabt of zelfs obsessief kauwt op speelgoed, meubels of zichzelf. Vaker wel dan niet kun je zien dat het oogwit van je hond rood wordt, hij begint te kwijlen, of hij vertoont hyperactief gedrag zoals eindeloos rondrennen en/of opspringen zonder tot rust te komen.
Een overprikkelde hond kan zeer ongecontroleerd rondjes gaan rennen (ook wel bekend als de zoomies) en aanspreekbaar is hij niet meer. Hij lijkt totaal in een andere wereld te zijn. Zijn ogen, haast zwart van zijn pupillen en oogwit is duidelijk zichtbaar of zelfs rood aangelopen, zijn tong hangt naast zijn bek en hij heeft een wat gekke houding. Zijn achterwerk onder zijn lijf gepositioneerd, een bolle rug met zijn oren in zijn nek. Hij kwijlt behoorlijk en er zijn neusvleugels worden zichtbaar wit.
Overprikkeling bij honden uit zich heel erg vaak tijdens wandelingen. Een overprikkelde hond kan bijvoorbeeld plotseling gaan hijgen, ook al is het niet warm of inspannend en lopen jullie op een rustig tempo. Ineens wordt hij hyperactief en begint als een dolle tegen je aan te springen.
Hij kan overmatig blaffen naar alles wat beweegt, naar jou, of aan de lijn trekken alsof hij nergens anders aan kan denken dan vooruitkomen. Je ziet dan ook meer schuim op de bek of bij de neusvleugels ontstaan.
Voer nemen ze op die momenten niet meer aan. Sommige honden proberen te ontsnappen of naar huis te vluchten als ze te veel prikkels te verwerken krijgen.
Bijten is een heel erg veelvoorkomend gedrag bij honden die overprikkeld zijn, vooral bij jonge honden die nog niet hebben geleerd om hun impulsen te beheersen. Bij overprikkeling kan bijten ontstaan doordat je hond niet meer weet hoe hij met zijn stress moet omgaan. Dit bijten is vaak impulsief en gericht op alles wat in de buurt is, zoals de lijn, een speeltje, of zelfs je hand.
Ook al kan het soms lijken alsof je hond echt wel bewust agressief begint te bijten en je aanvalt (geloof mij, ik heb op het moment ook een pup en ik ervaar het zelf ook), is het zeker niet agressief. Geen zorgen. Hij kan er oprecht even niets aan doen. Het bijten is een reactie op een teveel aan prikkels en stress waarbij de hond niet meer in staat is om zijn emoties op een andere manier te uiten.
Puppybijten daarentegen is meestal een normale fase in de ontwikkeling van een jonge hond, waarbij ze hun omgeving verkennen en hun tanden wisselen.
Het verschil met agressief bijten is dat bij overprikkeling het gedrag niet voortkomt uit een intentie om te verdedigen of om grenzen aan te geven, maar eerder uit een gevoel van overweldiging. De beet is vaak minder krachtig en meer gericht op het afreageren van spanning. Het kan echter wel pijnlijk zijn en is een duidelijk signaal dat je hond behoefte heeft aan rust en herstel.
Puppy’s zijn bijzonder gevoelig voor overprikkeling omdat ze nog aan zoveel nieuwe dingen moeten wennen. Hun zenuwstelsel is nog in ontwikkeling, wat betekent dat ze prikkels minder goed kunnen verwerken en sneller overprikkeld raken. Factoren die bijdragen aan overprikkeling bij puppy’s zijn onder andere te veel nieuwe ervaringen in korte tijd, een gebrek aan rust, en onvoldoende slaap. Typische signalen van een overprikkelde pup zijn bijten, janken, hyperactief gedrag zoals rondrennen zonder doel, en moeite om te ontspannen. Ook kun je zien dat hun oogwit rood wordt of dat ze beginnen te kwijlen.
Slaap is voor puppy’s van essentieel belang om prikkels te verwerken. Zonder voldoende slaap kunnen ze niet goed herstellen, wat kan leiden tot een vicieuze cirkel van overprikkeling en ‘vervelend’ gedrag. Het verschil tussen bijten door overprikkeling en het normale puppybijten is dat bijten door overprikkeling vaak impulsiever en harder is, en gericht op het afreageren van stress. Normaal puppybijten komt vaker voort uit het ontdekken van de wereld met hun bek, of uit pijn door het doorkomen van de tanden.
Een hond die overprikkeld is, kun je zeker herkennen. Sterker nog, je kunt overprikkeling bij honden zien aankomen. Je moet alleen goed weten waar je op moet opletten en waar je naar moet kijken.
Heb je vragen over het gedrag van jouw hond?
Neem direct contact met ons op voor advies!
Om de triggers van overprikkeling bij je eigen hond te ontdekken, is het belangrijk om goed op zijn gedrag te letten in verschillende situaties. Noteer wanneer en waar je hond tekenen van stress vertoont, zoals hijgen, blaffen, of terugtrekken. Ben je nog niet zo bekend met de lichaamstaal van je hond? Dan is dit het moment om je er in te gaan verdiepen!
Let op de context: gebeurt het altijd op drukke plekken, bij harde geluiden, of in aanwezigheid van andere honden? Door patronen in zijn gedrag te herkennen, kun je beter inschatten wat je hond overprikkelt.
Let op hondenlichaamstaal: Kijk eens goed naar je hond, is het wel zo’n leuke brede kwispel? Of is de kwispel eerder strak en stijf? En hoe staan zijn ogen? Is zijn bek open of dicht, hoever staan zijn mondhoeken naar achter? En zijn oren? Hoe is zijn algemene spanning in zijn lichaam? Allemaal belangrijke signalen om naar te kijken.
Let op subtiele signalen: Let eens heel goed op de kleine, subtiele signalen die aangeven dat je hond zich ongemakkelijk voelt. Dit kan variëren van het wegkijken en likken van de lippen tot het trillen of verstijven van zijn lichaam.
Let op het gedrag van je hond: Hondenspel beoordelen is niet makkelijk. Het is niet erg als je het moeilijk vindt. Onthoud wel goed, als het lijkt alsof je hond alleen maar voor de andere hond wegrent, is hij misschien wel aan het vluchten om aan de hond te ontkomen. Spel bij honden omvat pauzes, rol afwisseling en ontspannen lichamen.
Een veelgebruikte metafoor om overprikkeling bij honden allemaal wat beter te begrijpen is de ‘denkbeeldige stress-emmer’.
Stel je voor dat je hond een emmer heeft waarin stress zich verzamelt. Elke prikkel, zoals een nieuwe geur, een ontmoeting met een andere hond, of een onverwacht hard geluid, voegt een beetje water toe aan deze emmer. Denk aan elke situatie of ervaring als waterdruppels die de emmer vullen. Wanneer de emmer vol is – oftewel als je hond zijn limiet heeft bereikt – loopt de emmer over. Dit betekent dat het voor je hond te veel wordt. Het wordt dan moeilijker voor hem om kalm te blijven, en hij kan gedrag vertonen voortkomend uit stress. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat de emmer niet overstroomt door bewust om te gaan met wat je hond aan prikkels te verwerken krijgt.
Zoals eerder aangegeven, verzamelt de stress van je hond zich net als water in een emmer. Wanneer die emmer vol raakt, kan je hond overweldigd raken, wat kan leiden tot ongewenst gedrag. Dit willen we natuurlijk voorkomen. We vinden het zelf niet fijn, maar voor de hond is het overduidelijk ook moeilijk om mee om te gaan. Dit vraagt om bewust ‘boekhouden’.
Trigger stacking is een belangrijk concept dat nauw verband houdt met de stress-emmer. Het verwijst naar de opeenstapeling van verschillende stressvolle prikkels en situaties, die op zichzelf misschien geen probleem zouden vormen, maar samen de denkbeeldige stress-emmer van je hond doen overlopen. Elke trigger, zoals een harde knal of een ontmoeting met een andere hond, vult de stress-emmer van je hond meer en meer.
Wanneer meerdere van deze triggers elkaar binnen een paar uur opvolgen, kan dit leiden tot overprikkeling, zelfs als geen enkele trigger op zichzelf voldoende zou zijn om dit te veroorzaken.
Sommige rassen zijn van nature gevoeliger voor prikkels, of specifieke prikkels dan andere. Wat ook veel invloed heeft op de prikkelverwerking van je hond is of jouw hond uit een werklijn komt, of niet. Werklijn honden, zoals bijvoorbeeld veel herders, moeten snel in actie kunnen komen en kunnen presteren. Dit is een reden dat deze honden over een relatief klein emmertje beschikken. Je kunt er dus wel vanuit gaan dat deze sneller overlopen!
Een voorbeeld: De Beagle, een leuk hondje niet? Er zijn hondenrassen die het weinig uitmaakt of hun eigenaar vertrekt en ze even alleen zijn. Die gaan lekker liggen slapen. Dan is het alleen zijn geen prikkel die de emmer doet voelen. Maar een Beagle is een groepshond, samen met andere meutehonden gingen ze mee met de jacht om het bloedspoor van geschoten wild te volgen. Lekker met zijn allen dus.
Dat een Beagle dan meer moeite heeft met alleen achter blijven als zijn eigenaar een paar boodschappen gaat doen is niet gek. Ze hebben een zeer grote behoefte om samen te blijven en alleen zijn vult de emmer niet een beetje, maar enorm!
De Staffordshire Terriër. Een hond die nog sneller van 0 naar 100 kan accelereren dan Max Verstappen! Dit wil zeggen dat zij zeer weinig, tot bijna geen, tijd nodig hebben om alle prikkels te stapelen waardoor hun denkbeeldige stress-emmertje overloopt. Grotendeel van de Terriërs heeft hier overigens aanleg voor, dit komt doordat zij van oorsprong, voor hun taak, het nodig hadden om te zien en direct met 100% toewijding te reageren. Terriërs waren de jagers in de schuren van de boeren, die achter de ratten aangingen. Of ze jaagden op klein wild in de grond.
Stel je voor dat wanneer je een rat ziet, die ontzettend snel beweegt, niet direct zou pakken. Dan bijt of krabt de rat jou misschien wel, met het gevolg dat er een wond ontstaat die waarschijnlijk gaat ontsteken. Want ja, wilde ratten zijn nou eenmaal niet schoon. Dat is niet erg handig.. Nee, het zien en direct kunnen reageren was van levensbelang voor hun taak.
Bij honden binnen één ras zijn ook weer duidelijk verschillen waarneembaar. Dit komt door erfelijkheid, genen en alles wat de hond meemaakt vanaf dat hij geboren is. Eigenlijk hoort hier zelfs nog bij dat de stress van de teef tijdens de dracht, van ondertussen nu jouw hond, ook behoorlijk invloed heeft op hoe jouw hond kan omgaan met stress.
Daarom is het belangrijk om je hond ook als individu te zien en niet enkel te kijken naar zijn ras als leidraad voor zijn gedrag.
Als je merkt dat je hond overprikkeld raakt, is het belangrijk om snel te handelen. Haal je hond uit de situatie die hem overstimuleert en bied hem een rustige plek aan waar hij kan kalmeren. Zorg voor een vertrouwde omgeving met weinig prikkels, zodat je hond de kans krijgt om zijn stressniveau te laten zakken. Geef hem de tijd om weer tot rust te komen voordat je verdere stappen onderneemt. Het is ook nuttig om je hond eenvoudige, kalmerende oefeningen te laten doen, zoals het af gaan liggen op de zijkant van één van zijn achterpoten of zelfs op zijn zij liggen. Vertraag zelf ook in je pas en let goed op je ademhaling.
Het gaat erom dat je je bewust wordt van de prikkels die je hond gedurende de dag ervaart. Dit betekent dat je niet alleen bijhoudt welke grote, opvallende gebeurtenissen, maar ook bijhoudt welke kleinere, dagelijkse dingen je hond mee te maken krijgt. Dingen als drukte in huis of onverwachte geluiden. Het bijhouden van prikkels, ofwel, boekhouden van prikkels, zorgt ervoor dat je kunt managen. Als je weet dat je hond als spanning heeft, van bijvoorbeeld een stressvolle wandeling in de ochtend, dan doe je er verstandig aan om de rest van de dag rustiger aan te doen. Rustiger aan doen kan betekenen dat je een korte, ontspannen wandeling maakt in plaats van een druk park te bezoeken, je hond de mogelijkheid geeft om al snuffelend rond te struinen, of dat je meer rustmomenten inplant zodat je hond de kans krijgt om bij te komen.
Daarnaast is het belangrijk om regelmatig te ‘ontluchten’, wat betekent dat je je hond ook rust en ontspanning geeft, zodat de emmer kan leeg lopen. Dit kun je doen door ontspannende activiteiten zoals snuffelspelletjes, rustgevende wandelingen of simpelweg quality-time in een rustige omgeving. Door je hond te helpen kalmeren en ontspannen, zorg je ervoor dat hij zijn stress beter kan reguleren. En door het leeg laten lopen van de emmer zal er weer meer ruimte zijn voor prikkels, tot je hond reageert.
Als je merkt dat de emmer dreigt over te lopen – bijvoorbeeld als je hond meer gespannen lijkt, minder goed reageert op commando’s, sneller geïrriteerd raakt, hyperactief gedrag vertoont of zelfs uitvalt en begint te bijten – dan is het zeker tijd om even een stap terug te nemen. Geef je hond de kans om op adem te komen voordat je nieuwe prikkels opzoekt of hem in een situatie met veel prikkels brengt. Daarvoor is het ook zeker niet erg om een wandeling over te slaan.
Het gaat erom dat je je bewust wordt van de prikkels die je hond gedurende de dag ervaart. Dit betekent dat je niet alleen bijhoudt welke grote, opvallende gebeurtenissen, maar ook bijhoudt welke kleinere, dagelijkse dingen je hond mee te maken krijgt. Dingen als drukte in huis of onverwachte geluiden. Het bijhouden van prikkels, ofwel, boekhouden van prikkels, zorgt ervoor dat je kunt managen. Als je weet dat je hond als spanning heeft, van bijvoorbeeld een stressvolle wandeling in de ochtend, dan doe je er verstandig aan om de rest van de dag rustiger aan te doen. Rustiger aan doen kan betekenen dat je een korte, ontspannen wandeling maakt in plaats van een druk park te bezoeken, je hond de mogelijkheid geeft om al snuffelend rond te struinen, of dat je meer rustmomenten inplant zodat je hond de kans krijgt om bij te komen.
Iedere hondeneigenaar heeft het wel eens gezien: je hond begint opeens als een gek rond te rennen, door het huis of in de tuin, met een energie die uit het niets lijkt te komen. Dit gedrag staat bekend als “zoomies” of de “gekke 5 minuten.”
Hoewel zoomies vaak grappig en vermakelijk zijn, is het belangrijk om te zorgen dat je hond in een veilige omgeving is wanneer dit gebeurt. Vermijd situaties waarin je hond zich kan bezeren, zoals rennen in een kleine ruimte met veel obstakels. Geef je hond de ruimte om zijn energie veilig kwijt te kunnen en probeer kalm te blijven; het gedrag zal meestal vanzelf stoppen na een paar minuten.
Zoomies zijn een manier voor je hond om opgebouwde energie en stress af te reageren. Na een periode van rust of na het ervaren van spannende situaties, kan je hond plotseling de behoefte voelen om deze energie vrij te laten door snel en onvoorspelbaar rond te rennen. Dit gedrag wordt vaak gezien bij jonge honden en puppy’s, maar ook volwassen honden kunnen af en toe zoomies krijgen, vooral na een bad of een speelsessie.
Hoewel veel mensen lachen om de wilde capriolen van hun hond, is het belangrijk om te begrijpen dat zoomies geen teken zijn van blijheid of vreugde zijn. Voor je hond kunnen zoomies een manier zijn om met een overschot aan energie om te gaan, wat vaak voortkomt uit een gebrek aan beweging, mentale stimulatie, of door overprikkeling. Met andere woorden, zoomies kunnen een signaal zijn dat je hond zich gestrest voelt of niet voldoende mogelijkheden heeft gehad om zijn energie op een gezonde manier kwijt te raken. Je moet je dan ook beseffen dat de zoomies een teken kunnen zijn dat je hond misschien niet genoeg lichaamsbeweging of mentale stimulatie krijgt gedurende de dag. Zorg voor voldoende speel- en wandelmomenten om overtollige energie te voorkomen en om de kans op zoomies op ongewenste momenten te verkleinen. Maar denk om het evenwicht van uitdaging en rust!
Tijdens het wandelen is het belangrijk om signalen van overprikkeling vroeg te herkennen. Als je hond begint te hijgen, aan de lijn trekt, of overdreven alert wordt, kan het helpen om simpelweg al te beginnen met het strooien van voer. En dan bedoel ik niet als een gierige Hollander die 3 stukjes voer laat vallen. Nee, strooi met voer alsof je een boer bent die zijn kippen voert.
Als je het voer strooien wil gaan inzetten is het trouwens wel goed om op te letten dat je het voer ook voor de hond zijn neus laat vallen zodat hij dit ziet. Hij hoeft niet eerst te kijken of te zitten, dit is alleen maar lastig voor hem en frustreert alleen nog maar meer, aangezien zijn emmertje al vol aan het raken was. Dat was de reden waarom je voer ging strooien.
Probeer sowieso over het algemeen te vermijden dat je een hond die overprikkeld aan het raken is, laat zitten en naar je laat kijken. Hier worden ze niet rustig van en al helemaal niet als er een andere hond of prikkel aan komt.
Werkt dit niet? Dan is het tijd om de wandeling af te breken en naar huis te gaan. Dan is je hond te ver over zijn grens heen en heeft hij rust nodig.
Net als in huis is het belangrijk om tijdens wandelingen te zorgen voor rust en voorspelbaarheid. Dit kan betekenen dat je rustigere routes kiest, je hond de tijd geeft om geuren te onderzoeken zonder constant te worden gestoord, en regelmatig pauzes inlast waarin je hond even kan zitten of liggen om bij te komen.
Als je hond overprikkeld raakt door andere honden, of mensen, probeer dan de afstand tussen je hond en de andere hond of persoon te vergroten. Geef je hond de ruimte om te kalmeren door hem mee te nemen naar een afstand waarop hij wel rustig kan blijven. Het kan ook nodig zijn dat je even met je hond uit het zicht stapt. Bijvoorbeeld achter een auto of beplanting. Daar kun je evt. terwijl je wacht ook voer strooien en hem laten snuffelen Beloon hem als hij kalmeert, zodat hij leert dat kalm gedrag de juiste reactie is. En dan niet, hoe moeilijk dat ook kan zijn, superenthousiast met een hoge stem, maar zachtjes en rustig. Hij begrijpt je echt wel.
Hiermee zeg ik niet direct dat je hond niet meer met andere honden mag, maar ik zeg dat je je hond even de rust moet gunnen door even aan de kant te stappen. Hij kan niet goed met de situatie omgaan, of dat nou is omdat hij andere honden helemaal fantastisch wil en graag wil spelen, of dat het is omdat hij andere honden om op te vreten vindt, dat doet er niet toe. Je stapt alleen niet een situatie in met een hond die al hoog in zijn emotie zit en laat merken dat hij het erg moeilijk vindt op dit moment
Soms kan het ook helpen om de ontmoeting met andere honden kort en positief te houden om overprikkeling te voorkomen. Maar dan wel onder de voorwaarde dat je gebruik maakt van de 3-seconden-regel. De 3 seconden regel is niet meer en niet minder dan dat je je hond de kans geeft om te snuffelen aan de andere hond (aan een ontspannen lijn!), maar voor maximaal 3 seconden. Dan neem je hem weer mee en beloon je hem als hij goed met je mee komt.
Waarom 3 seconden? Omdat je vaak ziet dat als de honden spanning opbouwen, het na die 3 seconden verkeerd gaat. Zo voorkom je dat de honden met hun riem in de knoop raken, wat overigens vrijwel altijd tot een conflict kan leiden wegens de vrijheid die je hond hand om afstand te nemen, direct verdwijnt. Dat is doodeng! En zo verklein je de kans op een conflict in het algemeen.
Als visite te veel is voor je hond, zorg dan dat hij een veilige, rustige plek heeft waar hij zich kan terugtrekken. Dit kan een aparte kamer zijn of een comfortabele bench met een deken eroverheen. Laat hem niet verplicht de hele tijd bij de visite blijven als je merkt dat het hem te veel wordt. Veel honden vinden visite helemaal niet zo heel leuk, het is juist spannend! En die spanning bouwt razendsnel op waardoor je hond gedrag kan gaan vertonen wat lijkt op dat hij enthousiast is, maar als je goed kijkt, zie je dat hij dat helemaal niet is. Bied hem iets aan om op te kauwen of een ander kalmerend speeltje om hem af te leiden en te helpen ontspannen.
Kijk goed naar wat je hond zelf wil en geef hem de ruimte om zelf die keuzes te maken, zodat hij zich veilig en fijn voelt, zonder reden om overprikkeld te raken.
Elke hond is uniek, en wat de ene hond overprikkelt, kan voor een andere hond geen enkel probleem zijn. Het is essentieel om te begrijpen dat honden verschillend reageren op prikkels, afhankelijk van hun ras, persoonlijkheid en eerdere ervaringen. Waar de ene hond sterk gemotiveerd is voor voer, zal de ander meer gericht zijn op spel. Beide kun je inzetten om de hond tot rust te laten komen, maar wel op de juiste manier, anders raken ze alleen maar verder in de opwinding.
Het gebruik van ontspanningstechnieken en hulpmiddelen kan een grote rol spelen in het kalmeren van een overprikkelde hond. Ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling, massage, en rustige wandelingen in een prikkelarme omgeving helpen je hond om te ontspannen en stress te verminderen. Hulpmiddelen zoals kalmerende vesten, geluiddempende koptelefoons, of feromonen diffusers kunnen ook effectief zijn, maar de werking hiervan verschilt per hond. Deze hulpmiddelen werken door je hond een gevoel van veiligheid en comfort te geven, wat belangrijk is voor het verminderen van overprikkeling. Het combineren van deze technieken met een rustige, voorspelbare routine kan het welzijn van je hond aanzienlijk verbeteren.
Training kan een krachtig middel zijn om overprikkeling bij honden te voorkomen. Door je hond te leren hoe hij moet reageren in verschillende situaties, kun je zijn zelfvertrouwen en controle over zijn reacties vergroten. Dit kan variëren van de basisoefening “zit” tot het leren herkennen van lichaamstaal bij je hond en het leren optijd in te grijpen, tot het leren van specifieke handelingen en technieken, zoals het leren negeren van prikkels.
Bij het kiezen van een training is het belangrijk om te overwegen of jij en je hond wel passen in een groepscursus of dat jullie meer baat hebben bij individuele lessen. Groepscursussen kunnen goed zijn voor socialisatie en het leren omgaan met afleidingen, maar kunnen voor sommige honden te veel prikkels bevatten waardoor het probleem met jouw overprikkelde hond niet opgelost gaat worden. Individuele lessen bieden de mogelijkheid voor maatwerk en kunnen de focus leggen op de specifieke behoeften van je hond, er kan langzaam opgebouwd worden in het blootstellen van je hond aan triggers, terwijl jij ondertussen de juiste handvaten krijgt om jouw hond te begeleiden.
Het beste wat je kunt doen om overprikkeling bij je hond te voorkomen, is het goed managen van zijn omgeving en activiteiten. Dit betekent dat je ervoor zorgt dat je hond regelmatig voldoende goede, diepe slaap en rust krijgt, prikkels in zijn omgeving geleidelijk worden geïntroduceerd, en dat je hem stapsgewijs leert om te gaan met stressvolle situaties. Blijf naar je hond kijken en luister naar wat hij je verteld met zijn lichaam. Plan niet meerdere activiteiten op een dag, of zelfs liever niet op 2 opeen volgende dagen, maar laat er een rustdag tussen (dit geldt ook voor een losloop gebied of bos waar ze met andere honden spelen). Voorkomen is altijd beter dan genezen, en door proactief te zijn, kun je je hond helpen om kalm en ontspannen te blijven, zelfs in uitdagende situaties.
In sommige gevallen kan overprikkeling bij honden zo ernstig worden dat het de alledaagse routine verstoort en het welzijn van de hond in gevaar brengt. Als je merkt dat je hond ondanks jouw inspanningen om hem te kalmeren, blijvend gestrest, angstig of agressief blijft, is het tijd om een gedragstherapeut voor (overprikkelde) honden in te schakelen. Deze professionals kunnen een gepersonaliseerd plan opstellen om de specifieke triggers van jouw hond te identificeren en aan te pakken. Ze bieden deskundige begeleiding en ondersteuning om ervoor te zorgen dat je hond op een veilige en effectieve manier kan leren omgaan met prikkels.
Rust, regelmaat, structuur en voorspelbaarheid vormen de basis voor het welzijn van je hond. Honden gedijen op een vaste routine, omdat dit hen helpt om de wereld om hen heen beter te begrijpen en zich veilig te voelen. Door een stabiele omgeving te creëren waarin je hond weet wat hij kan verwachten, kun je veel stress voorkomen. Dit betekent niet alleen vaste tijden voor eten, wandelen en spelen, maar ook duidelijke regels en grenzen. Wanneer je hond precies weet waar hij aan toe is, zal hij zich meer ontspannen en gelukkig voelen.
Door structuur en regelmaat in je dagen te creëren, creëer je vanzelf ook voorspelbaarheid voor je hond. Hij heeft in een mum van tijd door hoe het werkt. Als de wekker van mijn vrouwtje gaat, dan komt ze naar beneden en gaat ze eerst wat drinken. Dan doet ze haar schoenen aan en dan mag ik mee naar buiten, WIEHOE! Dan lopen we samen zo’n 45 minuten en als ik thuis kom krijg ik mijn eten.
Deze voorspelbaarheid geeft je hond rust. Hij weet wat er komen gaat en dus wat hij kan verwachten. Dat geeft een gevoel van veiligheid, hij hoeft zich immers nergens zorgen over te maken. Hij weet precies wat hem te wachten staat. Maar het zorgt er ook voor dat je hond weet wat jij van hem verwacht op welk moment, dat heeft hij met de tijd geleerd omdat het nooit anders gegaan is. Neem bijvoorbeeld het omdoen van de riem. Achter een rondspringende hond aan lopen om hem te vangen om samen te gaan wandelen is geen pretje (misschien wel voor je hond dan). Als je hem altijd rustig bij de deur laat wachten en zijn riem niet eerder omdoet dan dat hij daar rustig blijft staan, dan leert hij vanzelf dat dit is wat je van hem verlangt. Hij weet wat je van hem verwacht en zal dit sneller waarmaken.
Het kalmeren van een overprikkelde hond vereist geduld en consistentie. Het kan tijd kosten voordat je hond volledig tot rust komt, dus het is belangrijk om een consistent plan te volgen en niet op te geven, hoe lastig dat ook kan zijn.
Leer hoe je met geduld en consistentie je hond kunt helpen om te kalmeren,
zodat hij beter kan omgaan met prikkels en stress.
