Hondenlichaamstaal begrijpen – Wil je hond echt geaaid worden?
Er valt me de laatste tijd iets op, en daar wil ik het graag eens met je over hebben. We houden allemaal van onze honden en willen ze maar al te graag knuffelen en aanraken. Als het maar even kan de hele dag door, toch?
Wat me nou precies opvalt is dat er eigenlijk maar heel weinig mensen zijn die op dat moment, waarop ze hun hond aanhalen, ook echt goed naar hun hond kijken. We doen het maar gewoon met zijn allen. Onze hond aanraken en knuffelen wanneer wij dat willen en ook hoe wij dat willen.
Hoe vaak staan we echt stil bij de vraag of onze hond dat op dat moment eigenlijk wel fijn vindt? Heb jij daar al eens goed over na gedacht? Ze praten niet zoals wij doen, dus het aangeven van iets wat zij niet zo fijn vinden, moeten zij op een andere manier doen. Zij gebruiken hun lichaam om signalen af te geven aan elkaar, maar ook zeker aan ons. Het is aan ons om daar aandacht aan te besteden, op te letten en te respecteren als hij aangeeft dat hij iets niet zo fijn vindt. Maar ook om kennis op te doen van de manier waarop ons huisdier met ons probeert te communiceren.
Wat vindt jouw hond van aaien?
Misschien herken je het wel: je wilt een hond aaien, maar hij duikt net iets weg of draait zijn hoofd opzij en gaat ineens aan de grond staan snuffelen of hij verstijfd. Helaas zijn er weinig mensen die dit herkennen als een duidelijk signaal van afwijzing. Vaak wordt gedacht dat een hond simpelweg verlegen is of even moet wennen, maar in werkelijkheid kan dit een duidelijke boodschap zijn: ‘Liever niet!’.
Honden kunnen subtiel en minder subtiel aangeven of ze een aanraking prettig vinden of liever vermijden. Soms zie je dat een hond zelfs kort aarzelt voordat hij afstand neemt, alsof hij hoopt dat de aanraking uitblijft. Dit soort signalen zijn waardevol om te herkennen, zodat je ongemak bij je hond kunt voorkomen en zijn grenzen kunt respecteren. Hoe beter je deze lichaamstaal leert begrijpen, hoe sterker de vertrouwensband tussen jou en je hond zal worden.
Herken jij het als je hond zijn grenzen aangeeft?
Het is belangrijk om te beseffen dat honden hun eigen grenzen hebben en dat wij als eigenaren de verantwoordelijkheid hebben om deze te respecteren. Veel honden vinden het helemaal niet prettig om plotseling bij hun kop of nek gepakt te worden. Dit kan stress veroorzaken en in sommige gevallen zelfs leiden tot defensief gedrag, simpelweg omdat de hond zich onveilig voelt. Dit geldt niet alleen voor vreemden, maar ook voor jou als eigenaar. Juist voor jou als eigenaar, wie de hond moet kunnen vertrouwen.
Zelfs een hond die jou vertrouwt, kan momenten hebben waarop hij liever geen fysiek contact wil.
Let eens goed op wanneer je zelf je hond wilt aaien, Wat doet hij nou precies?
➜ Leunt hij ontspannen tegen je hand, of blijft hij stilstaan zonder verdere beweging?
➜ Kantelt hij zijn oren iets naar achteren of likt hij kort over zijn neus (tongelen)?
➜ Blik opzij, verstijving van het lichaam of wegduiken zijn tekenen dat de hond liever geen contact wil.
➜ Komt hij met zijn lichaam naar je handen als je even stopt met aanraken?
Een hond die zich op zijn gemak voelt, zoekt vaak op een natuurlijke manier toenadering. Een hond die gespannen of terughoudend is, zal eerder subtiele signalen geven om afstand te creëren. Hoe beter je deze nuances herkent, hoe sterker de vertrouwensband tussen jou en je hond zal worden.
Je hond moet ook ‘nee’ mogen zeggen
Als baasje wil je natuurlijk het beste voor je hond, maar dat betekent ook dat je zijn grenzen respecteert. Honden hebben, net als mensen, momenten waarop ze geen behoefte hebben aan fysiek contact. Het is daarom belangrijk dat je hond de vrijheid voelt om ‘nee’ te zeggen, zonder dat hij zich gedwongen voelt om ongewenste aanrakingen te accepteren.
Denk er eens over na: hoe zou jij het vinden als iemand je constant over je hoofd aaide of je stevig vastpakte, terwijl je daar op dat moment totaal geen zin in hebt? Stel je voor dat je lekker op de bank zit, genietend van een serie, en ineens komt iemand enthousiast in je persoonlijke ruimte om je gezicht vast te pakken. Niet echt prettig, toch? Je zou waarschijnlijk een stap achteruit zetten, ongemakkelijk lachen of vriendelijk aangeven dat het even niet uitkomt. Honden ervaren dit net zo!
Net als wij hebben ze momenten waarop ze aanraking wél waarderen en momenten waarop ze liever met rust worden gelaten. En net als wij, verdienen ze het dat hun ‘nee’ wordt gerespecteerd – zonder dat ze het luid en duidelijk hoeven te roepen
Bescherm je hond tegen aanraking door onbekenden op straat
Als puppyeigenaar zul je het vast herkennen: je loopt rustig met je kersverse pupje over straat en ineens duikt er iemand op die hem wil aaien. Soms is het een vriendelijk persoon, soms een overenthousiaste hondenliefhebber die zonder na te denken en zonder het antwoord af te wachten, zijn handen al uitsteekt. Vooral puppy’s trekken veel aandacht, en voordat je het weet, zit iemand met beide handen in zijn vacht terwijl hij nog niet eens de kans heeft gehad om de situatie te overzien.
Laat je iemand je hond begroeten? Gebruik dan altijd deze tip
Neem de leiding en zorg dat de interacties prettig en veilig verlopen, zodat je hond niet hoeft te ‘verduren’ wat hij eigenlijk niet fijn vindt. Een ontspannen en positieve ervaring vandaag zorgt voor een zelfverzekerde hond in de toekomst! 😊
Hoe herken je dat je hond niet geaaid wil worden?
Duidelijke signalen dat je hond geen fysiek contact wil
➜ Hij wijkt uit of draait zijn lichaam weg van de hand die hem probeert te aaien.
➜ Hij gaat “ineens” vastbesloten op zijn plek liggen.
➜ Hij houdt zijn staart strak tegen zijn achterhand of tegen zijn buik.
➜ Hij laat zijn tanden zien zodra er een hand naar hem uitgestoken wordt.
➜ Grommen of snappen in de lucht als een van de laatste waarschuwingen.
➜ Zonder dat hij nat is, begint hij zijn vacht uit te schudden.
Subtiele signalen die laten zien dat je hond aanraking onprettig vindt
Niet alle honden durven zo duidelijk ‘nee’ te zeggen, zij zijn onzeker of hebben geleerd dat het niet werkt. Zij laten kleinere signalen zien die net zo goed aangeven dat ze zich ongemakkelijk voelen, of zij laten helemaal geen signalen meer zien.
Eigenlijk is het best triest als een hond leert dat zijn grenzen niet worden gerespecteerd en hij ongewenste aanrakingen simpelweg moet ondergaan. Dit betekent dat hij al zo vaak in situaties is geweest waarin zijn signalen van ongemak werden genegeerd, dat hij uiteindelijk opgeeft en zich er maar bij neerlegt. Een hond die geen keuzevrijheid ervaart, verliest langzaam het vertrouwen dat zijn ‘nee’ wordt gehoord, en dat is niet alleen zielig, maar ook onnodig.
De kleine signalen zijn hele subtiele uitingen die gemakkelijk over het hoofd worden gezien, of veelvuldig verkeerd geïnterpreteerd worden, maar die toch heel erg veel zeggen over de gemoedstoestand van je hond. Zo kan een plotselinge gaap, zelfs als de hond niet moe is, een teken zijn van stress of ongemak. Of het opeens snuffelen aan de grond zonder duidelijke reden, wat vaak een manier is om sociale druk te vermijden.
Een gespannen lichaamshouding, het overdreven traag bewegen, verstijven en met grote ogen voor zich uit staren en van je weg kijken kunnen ook wijzen op spanning. Het is belangrijk om deze kleine signalen te herkennen bij jouw eigen hond en hier respectvol mee om te gaan, zodat je hond zich veilig voelt en niet in ongemakkelijke situaties belandt.
Nog meer subtiele signalen dat je hond zich ongemakkelijk voelt
➜ Tongelen: korte snelle lik met tong over de neus en/of lippen.
➜ Smakken: paar enkele keren, direct op elkaar volgend.
➜ Whale eyes: het oogwit is zichtbaar terwijl de hond zijn hoofd afwendt.
➜ Bevriezen: de hond stopt abrupt met bewegen en verstijfd.
➜Traag knipperen of snel wegkijken: de hond probeert de situatie te de-escaleren.
➜ Pootje heffen: een subtiel, afleidende beweging die aangeeft dat de hond zich onzeker voelt in de situatie en niet goed weet wat hij moet doen.
➜ Subtiel lip optrekken: niet altijd dreiging. Kan ook een teken van ongemak of frustratie zijn.
➜ Hijgen zonder fysieke inspanning: Overmatig hijgen terwijl het niet warm is en de hond niet net heeft gerend, kan een teken van stress of nervositeit zijn.
➜Trillen of rillen: niet alleen door kou, maar ook door opwinding, angst of stress. Dit is vaak te herkennen bij honden in een onbekende of spannende situatie.
➜ Overmatig likken aan zichzelf of voorwerpen: Een hond die obsessief zijn poten, lippen of zelfs de lucht likt, kan spanning of stress proberen te reguleren.
➜ Zuchten of diepe ademhaling: Soms vergezeld van een snelle, korte ademhaling, wat kan wijzen op oplopende spanning of stress.
➜ Veelvuldig van poot wisselen of onrustig verplaatsen van het gewicht: De hond wiebelt op zijn poten of verschuift zijn gewicht steeds van de ene naar de andere kant, wat ongemak of nervositeit aangeeft.
➜ Overdreven enthousiast gedrag of drukte: Sommige honden reageren op stress door hyperactief te worden of overdreven speels gedrag te vertonen, wat vaak verkeerd geïnterpreteerd wordt als blijdschap.
Belonen met aandacht tijdens training, niet altijd gewenst
Tijdens het trainen van je hond is het verleidelijk om hem direct te belonen met een aai of veel aandacht zodra hij iets goed doet. Veel mensen doen dit uit enthousiasme of als vorm van waardering, maar niet elke hond ervaart dit als prettig. Sterker nog, voor sommige honden kan een aai op het verkeerde moment juist storend of zelfs onprettig zijn.
➜ Tijdens training is je hond gefocust op de taak en een fysieke beloning kan die concentratie doorbreken.
➜ Sommige honden ervaren aaien als opdringerig of onnodig op dat moment. Ze werken liever voor een lekkers, een speeltje of een vrolijke verbale bevestiging.
➜ Fysiek contact kan, afhankelijk van de hond, niet als beloning maar juist als correctie aanvoelen.
Subtiele signalen die laten zien dat je hond aanraking onprettig vindt
➜ Observeer je hond en ontdek welke beloning hij écht fijn vindt.
➜ Probeer te variëren tussen voerbeloningen, spel, of simpelweg een enthousiaste “Goed zo!” als verbale beloning
Het belangrijkste is dat belonen ook echt als een positieve ervaring wordt gezien door je hond. Wat voor ons als lief bedoeld overkomt, is niet altijd wat de hond op dat moment nodig heeft. Door goed te kijken en zijn voorkeuren te respecteren, maak je van training een prettige ervaring voor jullie allebei! 😊
Betere alternatieven dan fysiek contact tijdens training
Gelukkig geven honden ook signalen af als ze juist wél geaaid willen worden, of op dit moment kunnen genieten van de kriebel die je ze geeft. Bijvoorbeeld door:
➜ Hij komt zelf naar je toe en blijft ontspannen staan of zitten.
➜ Hij duwt voorzichtig zijn snuit tegen je hand.
➜ Zijn lichaamstaal is soepel en zijn staart beweegt rustig heen en weer. Hij geeft een ontspannen indruk.
➜ Hij gaat uit zichzelf tegen je aan of over je heen liggen.
➜ Tijdens het kriebelen gaat hij uit eigen initiatief op zijn rug liggen met gespreide poten.
➜ Hij knipperd langzaam met zachte ogen als hij je aankijkt.
➜ Zodra je stopt met aandacht geven, komt hij uit zichzelf naar je toe voor meer aandacht.
De consent test: zo check je of je hond geaaid wil worden
Tijdens het trainen van je hond is het verleidelijk om hem direct te belonen met een aai of veel aandacht zodra hij iets goed doet. Veel mensen doen dit uit enthousiasme of als vorm van waardering, maar niet elke hond ervaart dit als prettig. Sterker nog, voor sommige honden kan een aai op het verkeerde moment juist storend of zelfs onprettig zijn.
Dit geeft weer een gevoel van veiligheid en vertrouwen, jouw hond weet namelijk dat zijn altijd grenzen gerespecteerd zullen worden.
Een goede manier om te testen of je hond het echt fijn vindt, is de ‘consent test’, een methode ontwikkeld door gedragsdeskundige Grisha Steward. Deze test helpt je om op een respectvolle manier te achterhalen of je hond wel fysiek contact wil. De consent test is een krachtig hulpmiddel waarmee je jouw hond de mogelijkheid geeft om te communiceren en grenzen te stellen. Dat je hond de mogelijkheid krijgt om eigen keuzes en beslissingen te maken en je hem of haar niet ergens toe zult dwingen waar ze zich ongemakkelijk bij voelen.
Door deze eenvoudige test toe te passen, respecteer je de grenzen van je hond en zorg je ervoor dat fysiek contact een positieve ervaring blijft. Dit versterkt de vertrouwensband en helpt je hond zich veilig te voelen.
Wil je precies zien hoe deze test werkt?
In deze video wordt stap voor stap uitgelegd hoe je de consent test op de juiste manier uitvoert en hoe je de reactie van je hond correct interpreteer
Houd de blog in de gaten en blijf bewust kijken naar de lichaamstaal van je hond – hij vertelt je veel meer dan je misschien denkt! 😊
Luister naar je hond: zijn lichaamstaal spreekt boekdelen
Hoe vaker je bewust naar je hond kijkt, hoe beter je zijn signalen zult herkennen. Je zult versteld staan hoeveel kleine hints je hond dagelijks geeft! Veel van deze signalen zijn subtiel en worden vaak over het hoofd gezien, maar voor je hond zijn ze een belangrijke manier om te communiceren.
Door goed te luisteren naar zijn lichaamstaal en te reageren op wat hij aangeeft, bouw je een sterke band op, gebaseerd op vertrouwen en respect. Een hond die weet dat zijn signalen serieus worden genomen, zal zich veiliger voelen en minder snel stress opbouwen. Dit vermindert niet alleen de kans op probleemgedrag, zoals blaffen, grommen of uitvallen, maar zorgt er ook voor dat je hond zich meer op zijn gemak voelt in verschillende situaties.
Let erop dat stress zich kan opstapelen als een hond herhaaldelijk in situaties terechtkomt waarin hij zich niet comfortabel voelt en geen uitweg heeft. Dit kan uiteindelijk leiden tot heftiger reacties, zoals plotseling ontwijkend gedrag of zelfs defensieve signalen zoals grommen of happen. Door vroegtijdig in te grijpen en zijn grenzen te respecteren, kun je dit voorkomen en bijdragen aan een ontspannen en gelukkige hond.
Wil je meer leren over stresssignalen en hoe je spanning bij je hond kunt voorkomen?
In de volgende blog gaan we dieper in op hoe je stress bij je hond kunt herkennen en wat je kunt doen om hem te helpen zich veilig en ontspannen te voelen.
